Najpierw para, później elektryczność i w końcu komputery – trzy wielkie rewolucje przemysłowe już za nami. Czy stoimy jeszcze u progu czwartej, czy już w nią wkroczyliśmy? Opinie są podzielone, ale jedno jest pewne – przemysł 4.0 już zrewolucjonizował produkcję i logistykę, a największe zmiany dopiero nadchodzą. Tę rewolucję natomiast szczególnie dobrze widać na przykładzie magazynu 4.0 – jak to wygląda w praktyce?
Przemysł 4.0. Co to za koncepcja?
Pod koniec XVIII wydarzyła się pierwsza rewolucja przemysłowa – para i pionierskie sukcesy na polu mechanizacji umożliwiły otwarcie pierwszych dużych fabryk, choć jeszcze niepodobnych do tych, które znamy dzisiaj. Niecałe 100 lat później powstała już linia produkcyjna, a elektryczność pozwoliła na wdrożenie produkcji masowej. Minął kolejny wiek, a w przemyśle na dobre zagościły komputery. Produkcja zaczęła podlegać systematycznej i coraz bardziej rozwiniętej automatyzacji.
Dziś, mając do dyspozycji takie technologie jak internet (w tym IoT, internet rzeczy), sztuczną inteligencję, wirtualną i rozszerzoną rzeczywistość (AR, VR), uczenie maszynowe (ML – machine learning) oraz bardzo już rozwiniętą robotykę, pewnym krokiem wchodzimy w erę przemysłu 4.0.
Jedną z jego koncepcji, która już teraz jest na szeroką skalę wykorzystywana, jest magazyn 4.0.
Magazyn 4.0, czyli rozwiązania technologiczne w logistyce!
Inteligentny magazyn 4.0 na poziomie ogólnym nie funkcjonuje inaczej niż magazyn tradycyjny – wszystkie przeprowadzane procesy i operacje realizują te same założenia i cele. Zasadnicza różnica polega na wykorzystaniu nowych technologii i zarządzaniu systemami automatyki przemysłowej.
Znaczna część procesów odbywa się już nawet bez udziału człowieka – jest w pełni zautomatyzowana. Inne nadal potrzebują ludzi – ich umysłu oraz pracy rąk – ale są wspierane przez szereg nowych rozwiązań technologicznych. Dzięki temu magazyn 4.0 pracuje szybciej i efektywniej, błędy są eliminowane, a sama praca – jest znacznie bezpieczniejsza i prostsza!
Magazyn 4.0 a automatyzacja, czyli system zarządzania jednostkami magazynowymi
Automatyzacja jest pojemnym pojęciem, a magazyn 4.0 przeszywa na wskroś!
Jednym z najlepszych przykładów jest już sama etykieta logistyczna, która wymaga gromadzenia i przetwarzania danych na każdym etapie łańcucha dostaw. Ale dzięki niej identyfikowanie jednostek logistycznych jest szybkie i bezbłędne. Etykiety GS1 oraz Seryjny Numer Jednostki Logistycznej (SSCC) umożliwiają identyfikację oraz weryfikację, przyjmowanie i wprowadzanie dostaw kilkoma kliknięciami – bez konieczności żmudnego przeliczania towaru „ręcznie”.
Dzięki takim rozwiązaniom każda jednostka łańcucha, czyli producent, przewoźnik, dystrybutor i sprzedawca-detalista, może sprawnie zarządzać towarem, bez wysiłku dziesiątek osób, błyskawicznie i bez błędów. Te informacje służą też do zarządzania wysyłkami i zapasami, a jednym kliknięciem można je przerobić na użyteczny raport.
Magazyn 4.0 a automatyzacja powierzchni magazynowej
Automatyzacja to oczywiście etykiety, kody kreskowe, oprogramowania i narzędzia, które identyfikują towary oraz wspierają zarządzanie nimi, ale również inteligentne automaty, które przejmują funkcję magazynów.
W ASD Systems dokładamy swoją cegiełkę pod budowę magazynu 4.0. Produkujemy nowoczesne automaty vendingowe, które wydają różne produkty – narzędzia i sprzęt, odzież roboczą, materiały eksploatacyjne i pomocnicze, środki ochrony osobistej itp.
Korzystający z automatów są identyfikowani przez maszynę (np. za pomocą karty zbliżeniowej) i pobierają potrzebne produkty, wskazując na miejsce powstania kosztu (np. dział, projekt). System ewidencjonuje dystrybucję, a dane o produktach i ich pobraniach są dostępne w aplikacji. Zarządzający tym systemem może nadawać pracownikom dostęp do wybranych produktów i określać limit ich pobrań oraz ma ułatwiony kontakt z pozostałymi działami firmy (np. działem księgowości czy controllingu).
W ten sposób tradycyjny sposób zaopatrzenia odchodzi do lamusa. Z automatami i na magazynie, i w „papierach” panuje porządek, a firma oszczędza nawet 50% środków na zaopatrzenie swoich pracowników! Automaty pomagają w zarządzaniu gospodarką magazynową oraz zapewniają optymalne wykorzystanie powierzchni dostępnej na magazynie. Można je również łączyć z innymi systemami wspierającymi zarządzanie magazynem i pracę przedsiębiorstwa (np. ERP).
Magazyn 4.0 i jego nowi pracownicy – roboty
W parze z automatyzacją idzie robotyzacja – na te dwa procesy już dzisiaj platformy zakupowe i sklepy internetowe przeznaczają kosmiczne sumy, ale jednocześnie też kosmicznie obniżają swoje stały koszty operacyjne. Roboty mogą rozładowywać i załadowywać dostawy, pakować produkty, formować i zaklejać pudełka, transportować towar w obrębie magazynu. Przy czym nie muszą mieć do tego takich warunków jak my (np. dobrego oświetlenia), a pracują co najmniej kilka razy szybciej i bezbłędnie!
Oczywiście roboty też mają swoje ograniczenia, a ich pracę trzeba programować oraz kontrolować. Do tego są potrzebni ludzie – z odpowiednimi kwalifikacjami. To także jest jednym z założeń koncepcji przemysłu 4.0 – ludzie i roboty muszą ze sobą współpracować, ale to roboty zostają oddelegowane do „czarnej” roboty, która dla nas jest ciężka, niebezpieczna, obciąża zdrowie czy zagraża życiu. Pracownicy mogą zdobyć nowe kompetencje i uczynić swoją pracę, a więc i swoje życie, łatwiejszym!
Magazyn 4.0 i przetwarzanie danych
Z kolei automatyzację oraz robotyzację wspierają takie technologie jak big data i analiza predykcyjna (PA – predictive analytics). Oprócz ich wykorzystania w rozwiązaniach operacyjnych, czyli np. pracy z kodami, etykietami oraz automatami wydającymi, odgrywają ogromną rolę w planowaniu dostaw i zadań logistycznych.
Specjalne oprogramowania, na podstawie danych, analizują wzorce zakupowe, przewidują zapotrzebowanie czy szacują ryzyko inwestycyjne – to wszystko przyspiesza i usprawnia pracę działu logistyki, obniża ryzyko strat finansowych, a w ogólnym rozrachunku pomaga osiągać przedsiębiorstwom wyższe zyski i się rozwijać!
Przemysł 4.0 i jego ogromna, ale jednocześnie niewielka część, jaką jest magazyn 4.0, to rozwiązania już wprowadzane przez firmy z różnych branż – liderem w tej materii jest np. Amazon! To rozwiązania, które teraz zaskakują, a będą zaskakiwać jeszcze przez wiele kolejnych dekad, przeobrażając światową gospodarkę na takim poziomie, który jeszcze niedawno był zarezerwowany tylko dla autorów sci-fi!
FAQ:
Co to jest magazyn 4.0?
Magazyn 4.0 to jedna z integralnych części koncepcji przemysłu 4.0. To rozwiązania technologiczne wdrażane w logistyce, które usprawniają procesy operacyjne, zastępują obsługę konwencjonalnych procesów ewidencji oraz zapewniają sprawne zarządzenie łańcuchem dostaw. Wyrażają się postępującą automatyzacją procesów magazynowych przy wykorzystaniu zaawansowanych rozwiązań technologicznych (np. internetu, big data, sztucznej inteligencji).
Jak w logistyce wdraża się założenia przemysłu 4.0?
Magazynowanie zgodne z koncepcją przemysłu 4.0 jest zautomatyzowane. Dzięki rozwiązaniom technologicznym i przetwarzaniu danych identyfikacja, weryfikacja i wprowadzanie dostaw trwa kilka chwil. Znaczną część pracy wykonują roboty – to one wyszukują, transportują, pakują i paletują towar. Zaopatrzenie rozdzielane jest przez automaty wydające, które identyfikują pracowników, dzięki czemu całym tym procesem można zarządzać z poziomu aplikacji. A to jedynie ułamek możliwości!
Jak magazyn 4.0 wspiera pracę przedsiębiorstwa?
Rozwiązania magazynu 4.0 przyspieszają oraz usprawniają pracę. Eliminują błędy, zapewniają sprawnie działający łańcuch dostaw oraz optymalizację wykonywania operacji, przez co przyczyniają się do rozwoju firmy i osiągania większych zysków. Zwiększają też bezpieczeństwo np. poprzez wykorzystanie robotów do pracy, która obciąża zdrowie czy naraża życie ludzkie (weźmy na przykład obsługę magazynu wysokiego składowania).